Trẻ cai sữa và những điều cần lưu ý

Theo Bệnh viện Nhi đồng 1

“Trẻ ăn ngon, ngủ tốt” là yếu tố cơ bản giúp trẻ phát triển hoàn thiện cả về thể chất và trí não, trong đó “ăn dặm” là giai đoạn rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, nếu không chú ý đến những khuyến cáo khoa học khi cho trẻ ăn dặm. đến trẻ nhỏ, cha mẹ có thể “vô tình” khiến sức khỏe và sự phát triển của trẻ bị “tụt hậu”, dẫn đến nhiều hậu quả khó lường như trẻ thường xuyên ốm vặt vì sức đề kháng quá yếu do nhu cầu dinh dưỡng của trẻ không được đảm bảo, suy dinh dưỡng. dẫn đến tình trạng “còi cọc” do cơ thể thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết. Và sự kém phát triển về thể chất và trí não sẽ khiến trẻ rất khó theo kịp tốc độ phát triển với các bạn cùng trang lứa.

Đã đến lúc quyết định đưa thức ăn rắn

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ sẽ được làm quen với thức ăn đặc (hay còn gọi là sam) khi được 6 tháng tuổi, vì lúc này hệ tiêu hóa của trẻ đã phát triển khá hoàn thiện nên trẻ có thể hấp thụ được chất rắn. và phức tạp hơn sữa mẹ, trẻ rất cần thức ăn bổ sung để phát triển khỏe mạnh vì nguồn sữa mẹ sau 6 tháng không đủ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày của trẻ. còn trẻ nữa.

Từ những khuyến nghị trên, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích cha mẹ nên bắt đầu giai đoạn cho trẻ ăn dặm khi trẻ được 6 tháng tuổi và kết thúc khi trẻ được 24 tháng. Từ tháng thứ 6 trở đi, sữa mẹ chỉ cung cấp khoảng 450 kcal / ngày trong khi trẻ cần tới 700 kcal / ngày cho nhu cầu sống cơ bản và phát triển cơ thể.

Khi cho trẻ ăn dặm quá sớm sẽ không có lợi cho bé vì hệ tiêu hóa của trẻ dưới 6 tháng tuổi mới chỉ tiếp nhận và thích hợp với việc tiêu hóa thức ăn lỏng như sữa mẹ. Nếu thức ăn bổ sung được chế biến ở dạng lỏng như sữa mẹ thường có giá trị dinh dưỡng thấp hơn sữa mẹ, không đủ đảm bảo cho sự phát triển bình thường của trẻ. Ngược lại, nếu cho trẻ ăn thức ăn đặc quá muộn sau 6 tháng tuổi, trẻ thường bị suy dinh dưỡng do hàm lượng các chất dinh dưỡng trong thức ăn lỏng không đủ đáp ứng nhu cầu hàng ngày của trẻ trên 6 tháng tuổi, khiến trẻ khó ăn. ăn. Chậm lớn và dễ mắc các bệnh nhiễm trùng do hệ miễn dịch của trẻ còn quá yếu.

Dấu hiệu cho thấy bé đã “sẵn sàng” với thức ăn đặc

Giai đoạn 6 tháng tuổi là một cột mốc quan trọng để quyết định giới thiệu các loại thực phẩm rắn cho trẻ sơ sinh, đó là giai đoạn giúp trẻ em dần dần quen với “thực phẩm mới” rất cần thiết cho sự phát triển sau này. Tuy nhiên, để xác định trẻ đã thực sự sẵn sàng ăn dặm hay chưa, cha mẹ cần dựa vào những triệu chứng sau của trẻ sẽ giúp việc cai sữa của trẻ diễn ra thuận lợi hơn:

Cân nặng của bé đã tăng gấp đôi so với lúc sinh.

– Bé đã học cách giữ thẳng đầu và tự ngồi được để mẹ dễ dàng cho bé bú.

– Trẻ biết đưa môi dưới về phía trước để nhận thức ăn từ thìa / thìa khi đút.

– Trẻ đã biết quay đầu đi khi không muốn ăn một số loại thức ăn, giúp người chăm sóc trẻ có thể lựa chọn thức ăn phù hợp với khẩu vị của từng trẻ.

– Lưỡi của trẻ không còn phản xạ tự động đẩy dị vật (khi trẻ còn nhỏ, khi cho bất cứ vật gì vào miệng, trẻ cũng đẩy ra ngoài, trừ núm vú).

Trẻ tỏ ra thích thú với đồ ăn mà gia đình hoặc bố mẹ cho.

Những nguyên tắc cơ bản khi thực hiện ăn dặm đúng cách theo khoa học

Tuân thủ những nguyên tắc cơ bản khi cho trẻ ăn dặm sẽ giúp bố mẹ nuôi con khoa học và thuận lợi hơn. Đây cũng là những yếu tố giúp sự tăng trưởng và phát triển của trẻ đạt đến mức hoàn thiện nhất. Theo kinh nghiệm được đúc kết từ việc chăm sóc sức khỏe trẻ em của Viện Nhi khoa Hoa Kỳ (American Academy of Pediatrics), việc ăn dặm cần chú ý những nguyên tắc sau:

– Cho trẻ ăn thức ăn đặc gần giống với sữa mẹ hoặc sữa công thức để trẻ làm quen với “thức ăn mới”, giúp trẻ dần thích nghi với việc ăn dặm và thói quen ăn uống của trẻ trở nên thoải mái hơn. dễ dàng hơn. Nên tuân thủ nguyên tắc “ngọt – mặn” khi bắt đầu giai đoạn ăn dặm, thường thì bột ngọt sẽ là lựa chọn hàng đầu khi cho trẻ ăn dặm vì mùi vị “na ná” sữa mẹ. Chúng ta ăn dặm với bột ngọt trước sau đó thay dần bằng bột mặn với nhiều thành phần dinh dưỡng hơn.

– Nguyên tắc “ít – nhiều” để tập cho hệ tiêu hóa của trẻ thích nghi dần với số lượng và thành phần thức ăn ngày càng phong phú hơn. Cho trẻ ăn với lượng ít rồi tăng dần, cụ thể trong tháng đầu nên cho trẻ ăn 1-2 thìa bột, sau đó tăng dần lên 1/3 cốc, rồi nửa cốc… sẽ đảm bảo tiêu hóa. và cung cấp đầy đủ năng lượng. chất dinh dưỡng – dưỡng chất cần thiết cho nhu cầu tăng trưởng và phát triển của trẻ.

-Nguyên tắc “loãng – đặc” cần ghi nhớ để quá trình ăn dặm của trẻ luôn “suôn sẻ”, đây là nguyên tắc giúp trẻ không bị “phản chủ” khi tiếp xúc với thức ăn lạ và hệ tiêu hóa của trẻ. có thể theo kịp quá trình tiêu hóa thức ăn phức tạp hơn.

– Nguyên tắc “tô màu chén bột” tức là bột ăn dặm của trẻ cũng đảm bảo đủ 4 nhóm thực phẩm quan trọng giúp trẻ phát triển tốt. Nhóm bột gồm gạo, bột, bánh mì, bún, phở, ngô, khoai… Nhóm chất đạm gồm thịt, cá, trứng, sữa, tôm, đậu nành, các chế phẩm từ đậu nành và các loại đậu / đỗ khác… Nhóm chất béo gồm dầu, mỡ. , bơ, pho mát và hạt có dầu. Nhóm vitamin và khoáng chất bao gồm rau quả tươi. Đối với trẻ nhỏ, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo mẹ không nên nêm mắm, muối vào thức ăn của trẻ, vì thận của trẻ còn non yếu. Khi cho mắm, muối vào thức ăn, thận của trẻ sẽ phải làm việc quá sức, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sau này.

– Nguyên tắc “không ép trẻ ăn” khi trẻ không muốn ăn nữa hoặc có biểu hiện phản đối thức ăn đặc, cha mẹ nên cho trẻ ngừng ăn thức ăn đặc trong khoảng thời gian từ 5 – 7 ngày rồi tiếp tục. để luyện tập cho Trẻ em không bị căng thẳng trong thức ăn đặc.

Một số cột mốc để chú ý khi thực hiện cai sữa cho trẻ sơ sinh

– Giai đoạn ăn bột: bắt đầu từ 6 tháng tuổi trở đi, cha mẹ có thể cho trẻ làm quen với các loại bột dinh dưỡng. Trong giai đoạn này, có thể mua bột dinh dưỡng đóng hộp của các cơ sở sản xuất sản phẩm dinh dưỡng uy tín, vì loại bột này chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ. Nếu là bột tự làm cho trẻ ăn thì cần đảm bảo vệ sinh, đầy đủ chất dinh dưỡng nhưng cần lưu ý những thực phẩm có thể gây dị ứng cho trẻ.

– Giai đoạn ăn cháo: khi trẻ được 9 – 10 tháng tuổi đã ăn khá tốt thì cha mẹ có thể nấu cháo cho trẻ ăn dặm. Nước hầm xương không nên chỉ hầm lấy nước, vì nước hầm xương tươi không cung cấp đủ chất dinh dưỡng mà trẻ cần ăn cả thịt, cá, rau củ. Nên hầm một nồi cháo riêng. Mỗi bữa ăn của trẻ thì múc cháo ra bát và cho thịt, cá, rau vào nấu từng bữa, thêm dầu ăn cho đủ chất.

– Giai đoạn ăn cơm: khi trẻ mọc đủ răng (tổng số 20 chiếc), trẻ có thể nhai kỹ cơm. Cha mẹ nên nấu cơm mềm và nát cho trẻ ăn. Dạy trẻ ăn rau, củ bằng cách nấu canh rau đay, canh mồng tơi, canh bí, canh súp (nấu với cà rốt, khoai tây, súp lơ, su hào), nên chú ý cắt ngắn các loại rau. giúp trẻ dễ nhai để không bị hóc rau.

Ths.Bs Đinh Thạc